Syeikh Muhammad bin al-Tohir bin Asyur
Ibnu ‘Asyur ialah Muhammad Tahir bin Muhammmad. Beliau dilahirkan pada tahun 1879 dari sebuah keluarga ilmuan yang berasal dari Andalus. Ibnu Asyur meninggal dunia pada tahun 1973 di tanah tumpah darahnya Tunisia.
Keluarga Asyur terkenal sebagai keluarga beragama juga para ilmuan yang dikenali ramai. Bapa Ibn ‘Asyur adalah seorang pakar ilmu nahu, ahli fiqh, dan pada tahun 1851 menjawat sebagai ketua hakim di negara Tunisia. Pada tahun 1860 beliau dilantik sebagai mufti .
Ibnu Asyur dibesarkan dalam suasa cinta kepada ilmu. Beliau belajar al-Quran, baik hafalan, tajwid, maupun qiraatnya. Dia belajar di sekitar bandar Tunisia. Setelah beliau menghafal al-Qur’an, beliau turut belajar di Masjid Zaitunah sehingga menjadi seorang pemuda yang ahli dalam berbagai disiplin ilmu.
Zaitunah adalah sebuah masjid yang menjadi pusat kegiatan keagamaan yang berasaskan kepada mazhab Maliki dan ada sebagian kecil pula yang mengikut mazhab Hanafi. Beliau akhirnya menghasilkan sebuah kitab yang terdiri dari tiga puluh juzu’ dan terbahagi kepada dua belas jilid. Kitab ini merupakan sebuah tafsir kontemporeri.
Ibn Asyur menjadi salah seorang ulama besar dan tersohor di Tunisia. Bermula sebagai seorang tenaga pengajar di Jami’e Zaitunah yang merupakan sebuah universiti pada zaman itu sehinggalah beliau dilantik pada tahun 1913 menjadi hakim dan seterusnya dan diangkat menjadi mufti di negara itu pada tahun 1927.
3.0 Kitab al Tahrir wa al-Tanwir
Kita ini ditulis oleh Ibnu Asyur dalam 30 juzuk, setebal 12 jilid, dicetak oleh Dar al-Kutub al-Syarqiyah, Tunis. Nama sebenar bagi kitab ini ialah Tahrir al Ma’na al-Sadid wa Tanwir al-Aql al-Jadid min Tafsir al-Kitab al Majid. Disebabkan nama kitab ini terlalu panjang maka Ibnu Asyur meringkaskannya pula kepada al-tahrir wa altanwir.
Penulisan kitab ini bermula setelah Ibnu Asyur sekian lama menangguhkan hasratnya kerana mengenangkan kepada kepayahan yang bakal ditempuhi sewaktu menyiapkannya. Ini kerana Ibnu Asyur semenjak awal lagi bercadang untuk melahirkan sebuah kitab tafsir yang dianggapnya sebagai berlainan daripada kebiasaan penulisan kitab-kitab tafsir yang telah ada di dalam khazanah ilmu Islam.
Disebabkan hasratnya yang begitu besar Ibnu Asyur mengambil masa yang agak lama untuk berfikir. Kerja-kerja juga menjadi penghalang kepada hasrat besar ini terutamanya apabila beliau telah dilantik menjadi Hakim pada tahun 1331 hijrah. Namun demikian selepas beliau bertukar ke jawatan mufti Tunisia Ibnu Asyur telah mengambil inisiatif untuk memulakan penulisan kitab berliau itu.
Di dalam kitab itu Ibnu Asyur telah memberi perhatian terhadap perkara berikut yang merupakan tambahan beliau berbanding kitab-kitab tafsir yang lain. Yang dimaksudkan dengan tambahan itu ialah perhatian yang mendalam diberikan oleh Ibnu Asyur terhadap Balaghah Al Quran di mana beliau cuba untuk menerangkan setiap penggunaan Balaghah yang dapat ditanggapi oleh beliau di dalam sesuatu ayat.
Mengikut Ibnu Asyur tindakan ini adalah disebabkan oleh pada pandangan beliau para ulama terdahulu tidak memberi perhatian yang sewajarnya terhadap balaghah al-quran.(Ibnu Asyur, 1998) Dengan itu Ibnu Asyur mengambil tanggungjawab untuk menjadi pentafsir yang memberi perhatian terhadap apa yang telah dianggap olehnya diabaikan oleh orang terdahulu.
Selain daripada itu Ibnu Asyur juga memberi perhatian terhadap hubungan antara ayat yang dianggapnya juga sebagai telah disampaikan oleh pentafsir terdahulu. Dengan itu Ibnu Asyur di dalam mukadimah tafsirnya menyatakan bahawa beliau tidak akan berpindah kepada ayat yang lain kecuali Beliau akan menerangkan terlebih dahulu hubungkait yang terdapat di antara ayat-ayat tersebu.
Ibnu Asyur selain daripada itu juga memberi perhatian yang mendalam tentang objektif sesebuah surah. Dalam erti kata yang lain Ibnu Asyur telah memulakan apa yang dinamakan pada hari ini sebagai tafsir maudhuie. Ini kerana beliau melihat setiap surah mempunyai maqasid yang tersendiri yang perlu diketengahkan bagi memberi impak yang besar terhadap kefahaman al-quran tanpa melihat kepada ayat-ayat yang bersifat juzie semata-mata.(al-Raisuni,2010)
Ibnu Asyur dengan pemikiran ini mahu untuk menghubungkan antara maqasid surah yang bersifat umum dengan maqasid ayat yang berkemungkinan bersifat juzie. Beliau menyatakan kekesalan beliau terhadap tindakan ramai ahli tafsir yang hanya memberi tumpuan kepada mentafsirkan ayat ayat hukum yang bersifat juzie, menurut Ibnu Asyur mereka akan mengkhususkan ruang yang besar dalam mengupas isu-isu cabang tetapi sebaliknya melihat ayat-ayat yang bersifat konsep serta boleh dijadikan sebagai asas pemikiran yang bersifat kulli, maka kebanyakan para ahli tafsir tidak memberi perhatian kepada ayat-ayat dari jenis ini.
Ibnu Asyur telah menjadikan kitab tafsir beliau al Atahrir wa al-Tanwir sebagai kitab yang membincangkan persoalan maqasid Syariah daripada sumbernya yang asli iaitu al-quran. Beliau akan mengupas secara panjang lebar ayat-ayat yang bersangkutan dengan Maqasid Syariah dengan membawa isu-isu yang dihadapi oleh umat Islam pada zamannya sebagai satu penyelesaian masalah yang bersifat praktikal.
Dengan itu kitab beliau bukan sahaja menjadi rujukan bagi ilmu tafsir tapi sebaliknya menjadi rujukan kepada perbahasan Maqasid Syariah yang lebih mendalam. Antara perbincangan Maqasid Syariah yang terdapat di dalam kitab beliau ini ialah persoalan al-kuliyyat dan al-juiyaat.
